Bewegen
Voldoende bewegen is voor iedereen gezond. Maar voor mensen met dementie is bewegen extra belangrijk. Dit heeft meerdere redenen die wij hier op een rij zetten.
De twee belangrijkste redenen zijn:
- Uit meerdere onderzoeken blijkt dat bewegen het dementieproces afremt. Oftewel dat de aantasting van de hersenen langzamer gaat onder invloed van bewegen.
- Bewegen is een belangrijke 'aanjager' van het maken van nieuwe verbindingen in de hersenen. Deze verbindingen dragen erbij aan bij dat 'taken en rollen' die aangegetaste hersencellen worden overgenomen door niet aangetaste hersencellen.
Daarnaast is bewegen ook goed voor veel andere 'ziektes en kwalen', zoals diabetes, reuma, spijsvertering, hart- en vaatziekten, nierfalen, botontkalking, artose en reuma. Voldoende bewegen zorgt voor sterkere botten en spieren, te weinig bewegen voor zwakkere spieren en botten (use it or lose it).
Veel mensen denken bij bewegen aan lange wandelingen en fietstochten, of aan sporten. Maar bewegen is zoveel breder. In de tuin werken, het huishouden doen, boodschappen doen, met kinderen spelen, een hond uitlaten. Maar ook kleine dingen zoals lopen naar het lichtknopje, roeren in een pan, iets uit een kast pakken. De combinatie bewegen en muziek heeft extra veel effect bij mensen met dementie.
Voor het downloaden van de Assense folder 'Bewegen bij dementie. Doet meer dan je denkt', klik hier.
Bewegen heeft ook veel invloed op gedrag. Dit geldt voor iedereen, maar zeker ook voor mensen met dementie. Veel bewegen helpt om 'gedragsvraagstukken' te voorkomen. Dit heeft te maken met de rol van de (aangetaste) hersenen bij het ontstaan van veranderend gedrag. Ook kan bewegen een prima manier zijn voor mensen met dementie om frustraties af te reageren.
Blijven bewegen is het beste om vallen te voorkomen. Als je bang bent te vallen, dan is het slim te kijken op de website: www.valpreventieassen.nl. Daar staat uitleg, kan je een valanalyse-test doen, maar kan je je ook aanmelden voor valpreventietrainingen e.d.
Beweegnorm
Op basis van veel wetenschappelijk onderzoek is er een landelijk vastgestelde beweegnorm. Die geldt ook voor mensen met dementie! Die norm is:
minimaal een half uur per dag matig-intensief bewegen
Hoewel het beste effect bereikt wordt door dit een half uur aaneengesloten te doen, geldt voor ouderen met een slechte conditie dat dit ook in blokjes van 10 minuten mag. Matig-intensief betekent dat iemand zich zo moet inspannen dat die gaat hijgen en/of zweten. Het is dus een heel persoonsgebonden norm!
Veel mensen met dementie hebben te maken met initiatiefloosheid. Dit is een kenmerk van de ziekte. Dit betekent dat de 'kunst van het verleiden' door familie, vrijwilligers en professionals van groot belang is. Niet voor niets is er ook in de training voor mantelzorgers in Assen aandacht voor deze kunst van het verleiden.
Beweegaanbod in Assen
Mensen met dementie hebben meestal baat bij vaste gewoontes. Zorg met elkaar dat bewegen hier onderdeel van is. Zowel in en rond het huis, als elders.
In Assen is een speciale website met over bewegen en het georganiseerde beweegaanbod:
Assen actief
Bij Vaart Welzijn wordt bewegen ook gestimuleerd via het programma Bewegen Op Recept, waarbij een persoonlijke coach meekijkt welke sport of beweging het beste bij jou past. Ook is Vaart Welzijn actief met meer groepsgewijze beweegactiviteiten voor ouderen: Meer Bewegen voor Ouderen (MBvO).
Binnen het Odensehuis is ook veel aandacht voor bewegen. Zo bewegen alle aanwezigen regelmatig met elkaar. Regelmatig gaan bezoekers wandelen. Ook zijn er een duo-fiets (waarbij een vrijwilliger met de persoon met dementie fietst) en een driewielfiets (voor mensen met dementie die wat meer stabiliteit nog hebben tijdens het fietsen, dan op een gewone fiets).
Graag wijzen wij hier ook op het project 'Doortrappen'. Doortrappen gaat over stimulering van fietsen door inwoners van Assen. Dit project is er dus niet speciaal voor mensen met dementie, maar voor iedereen. Periodiek met een groep fietsen onder leiding van een vrijwillige wegkapitein. Mensen met beginnende dementie kunnen deel uitmaken van zo'n groep. Maar vanuit Doortrappen wordt ook het gebruik van duo-fietsen gestimuleerd. Er staan in Assen veel duo-fietsen, zowel bij woonzorgcentra, als bij het Odensehuis. Vanuit Duo Fietsen Assen worden trainingen gegeven over fietsen met een duo-fiets, aanmelden kan hier.
Op steeds meer sportverenigingen kunnen mensen met dementie actief blijven, al dan niet met een aangepast programma. Praat daar over met uw vereniging.
Op 25 september 2025 wordt in Assen een vergeet-me-niet-pad geopend. Deze herkenbare route start en eindigt bij verpleeghuis Arendstate, op de Groningerstraat.
Er zijn meerdere boeken over bewegen in relatie tot dementie en/of ouderdom. Bijvoorbeeld 'Laat je hersenen niet zitten' van Erik Scherder en 'Wat beweegt jou' van Olga Commandeur en Ruud Dirkse.
Voor de Universiteit van Nederland heeft Prof. Dr. Erik Scherder 5 lezingen verzorgd van ongeveer 15 minuten over de invloed van bewegen op de werking van de hersenen, met daarin ook veel aandacht voor de relatie bewegen-dementie. Deze films zijn te bekijken via onderstaande links: